Gizalegea

GAUR8 astekarirako zutabea.

Ezagunak agurtu, behar duenari busean eserlekua utzi, erretzean ondokoari eskaini. Edo pertsona bat hiltzen denean, bere gorpuaren aurrean jokabide errespetuzkoa erakustea.

Mandela hil zenean mundu osoko hainbat agintari, kazetari eta pertsona ospetsu batu ziren Hegoafrikan, azken agurra eman asmoz, urtetan Mandela terroristatzat hartu zuten asko ere bai. Agurrean, jakina, inork ez zuen berari buruz hitz txarrik esan, baina egon zen harroputz lotsagaberik.

Independence day

GAUR8-rako zutabea.

Bada uhinaldi bat gure inguruan erabakitzeko eskubidearen alde: Eskozia, Catalunya, Flandria, Irlanda, Euskal Herria (bai eta Sardinia, Galiza, Korsika…). Bide horretan etxe barruan eta nazioartean sarritan elkarrekin gutxi ibili direnak bat egitera “kondenaturik” ageri dira. Etxe barruan adibidez: ezker eta eskuin independentistak, independentistak eta burujabetza-zaleak, zalantzatiak eta konbentzituak; eta etxe kanpoan ustekabeko “lagunak” ageri/bilatu daitezke, ohiko lagunekin (estaturik gabeko beste nazioekin) batera.

Bi adibide.

Catalunyako CIU eta ERC Israelekin ari dira harremanetan elkar babestu asmoz. Israeli egun ederki datorkio BDS -boikot, desinbertsio eta zigor- kanpaina indargabetzeko (Catalunyan bertan ekimen ugari egin dira), eta gainera bihar Catalunya estatua sortuko balitz, emandako laguntza baliatzeko. Catalunyarentzat independentziara bidean nazioarteko potentzia baten babesa lortzea garaipen diplomatiko handia da.

Izartxo bat gauero

*info7 irratian, entzun hemen:

Behin gizaki bat mintzatu zen ezinbesteko gizaki horien inguruan, ez egun batean, eta ez urte batzuetan, baizik eta bizitza osoan borrokatzen diren horien inguruan. Baina borroka berba gastatua dago eta esanguraz hustua, askorentzat arrotza izan liteke, iragana, izan zen zerbaiten oiartzuna. Horregatik zure ereduaz ekarri nahi dut hizpidera.

Zuk beti izaten zenuen irribarre eder bat ahoan, gogoetaz ondo jantzita zeunden, irakurtzea maite zenuen, eta ikastea, herriak ezagutzea eta jendearekin berbetan egotea. Maite zenituen gizaki xumeak, eta ez handi-mandiak. Enpatia eta sinpatia sentitzen zenituen beste gizakiekin, zer diren palabro horiek? Bada gertutasuna eta samurtasuna.

Eta horregatik, lehenago mundu honetan bizi izan den beste hainbat gizaki ederri bezala, ez zitzaizun ondo iruditzen gizaki batzuek beste batzuk esplotatzea. Zer den ‘esplotatu’ palabro hori? Bada, gizaki batzuk ezin bizi izatea, beste gizaki batzuk beren kontura bizi direlako. Eta ez zitzaizun ondo iruditzen gizaki batzuek amalurra esploatzea ere, hau da, gure planeta akabatzea, zergatik eta beren ortzemuga beren zilborrean bukatzen delako.

Zer da albiste?

GAUR8rako zutabea.

Gogoan dut behin guztiz ozpindurik kazetari jator batengana kexaka joan nintzela, Euskal Herriaren Lagunek Irlandan eginiko mobilizazio baten berri eman ez zutelako. Kazetari hori jatorra izateaz gain, ona ere bada eta azaldu zidan –enegarrenez– zenbat halako dauzkaten egunean zehar: zenbat prentsaurreko landu gabe, zenbat mobilizazio han-hemenka, zenbat “hau atera behar duzue”… Eta egunkarian, berriz, kazetari gutxitxo, orrialde kopuru eskasa eta ez behar beste baliabide. Barkamena eskatu eta eskerrak eman nizkion, ezinbestean eta gizalegez.

Aurrekoan, ordea, ez nuen konpartitu euskal hedabideek Baskonia-Maccabi saskibaloi partidari eman zioten tratamendua. Ez “Berria”-k, ez “Noticias”-ek, ez “El Correo”-k ez zuten aipatu Maccabiren bisitan protestarik edo berezitasunik egon zenik. GARA-NAIZ-ek lerro batean kitatu zuen kontua.

Madril 2073

GAUR8rako zutabea.
Dena hasi zen 2023an. Krisitik ateratzeko lehiakorrak izatea zen helburua. Ondo hondora jaitsi zen Espania, eta gobernu teknokrata bat herrialdea goitik-behera eraldatzen hasi zen.
Ingelesaren ezagutza ona bermatu zuten irakaskuntzan. Telebistan film eta telesail yankeeak ingelesez ematen hasi ziren. Lan munduan nagusi kanpotarrak, zein bertakoak, ingelesez moldatzen ziren gerenteak lehenesten hasi ziren, gerenteek berdin egin zuten beren zuzendaritza-kideekin, eta halaber hauek beren esku-makilekin.
Iraultza lurrinez hedatu zuten dena: goazen Espainia atzerapen historikotik ateratzera!

Emaitzak etorri ziren eta etorri ahala, azken espaniar lubaki abertzaleak indargabetzea lortu zuten. Intelektual eta literaturzale batzuek suminez hitz egiten zuten gaztelania eta espaniar kulturaren galerari buruz. Baina herritar gehienek ez zien kasu handirik egiten, hobeto bizi ziren eta kitto, hainbeste ez zion axola hizkuntzak-eta. Belaunaldi berriek ingelesez egiten zuten maiz. Zenbait zirkulutan gaztelaniaz egitea benetan irrigarria zen, holakoei “Here is the taliban!” esaten zieten.

2073an egunkari bakarra dugu gaztelaniaz, telebista bat (ordu gehienetan folklorea, kirola eta umore mutuko saioak ematen ditu), eta webguneren bat.
Gure arteko batzuk hizkuntzaren kalitate eskasaz arduratuta daude, beste batzuk herri txikietara joan dira gure hizkuntzaren bila, erabilera sustatzeko egunak antolatzen ditugu.
Eztabaida sutsuetan “gaztelania ez da galduko ez dakitenek ikasten ez dutelako, dakitenek hitz egiten ez dutelako baizik” oihukatzen dugu, eta chirigotaren bat kantatzen.

Inor ez dago gure hizkunzaren kontra, baina izan… 4 katu besterik ez gara.

Gerra-kazetaritza

Robert Capa, espaniar gerra zibilean

*GAUR8-rako zutabea.

Aurrekoan hainbat gatazkatan kazetari gisa ibilitako lagun batekin solasean egon nintzen eta aukera langintza horren gaineko nire galderak eta dudak luzatzeko baliatu nuen.

Bi gauza nabarmendu zizkidan: egiaren indarra eta gizabanakoen lekukotzak. Egiak beti laguntzen duela, hainbat gatazka armatutan “bere gertukoek” barrabaskeriaren bat egin dutenean ere, kontatu beharra dagoela. Eta horretarako gizabanakoen lekukotzak direla berri iturri zuzenena.

Horraino denarekin ados.

Bada, ordea, 3. aldagai bat, planteatzen erreza eta konpontzen zaila.

Demagun gatazka bat Siriakoa baino hobeto ezagutzen duguna, espaniar gerra zibila, adibidez. Faxismoaren kontrako borrokan gorriek barrabaskeriak egin zituzten: eskumako zibilak hil, konbentuak erre, zakuraketak… Beraz, holakoen lekukotzak jaso eta, egiari zor, horiek ere argitaratu beharko zituzketen orduko kazetari errepublikazaleek.

Ni ez naiz kazetaria, baina, gizabanakoen lekukotzen bidez lortzen den egiaren indarrean sinesten badut ere, egia osoa gizabanako askoren egien batuketa da. Eta ez bakarrik hori. Izan ere, ez da berdin faxismoaren izenean hiltzea, edo bere kontrako borrokan, ezta gehiegikeriak eta barrabaskeriak egiten direnean ere.

Honekin ez dut esan nahi gogoko ez ditugun egiak estali behar ditugunik, ezta mundua “onen” eta “gaiztoen” artean banatzen denik ere, baina egiak gatazkaren baskulan orekan jartzen ahalegindu beharra dago, bakoitza dagokion (geuk egozten diogun) pisuarekin.

Ez da erreza: nor da nor gerran? Zein interes politiko/ekonomiko daude gatazka bakoitzaren atzean? Nor da zapaltzailea(go), ankerra(go)?

Kazetari zintzoak aldagai horiek ere kontuan hartu beharko lituzke lekukotzak eta egiak jasotzean. Bitartean “beste kazetariek” gerra-propaganda egiten jarraituko dute.

Turkia opor leku kirasduna

*info7 irratirako egina, entzun nahi izatera:

Ez, ez naiz ari turista txuri txukun hotelean dutxatu berri batek azoka turkiar jendetsu batean usain lezakeen haize bero kirasdun bati buruz. Ez du ematen turista askok opor lekua aldatzen duenik holako kirats baten beldur.

Pasa den astean etb-ko teleberrian ikusi dut Mikel Ayestaran Turkiako azken berriak ematen, eta turismo gune nagusietan ez omen dira asko nabaritu Turkian gertatzen ari diren manifestazio eta matxinadak. Gaitzerdi! Imajinatzen urte osoan lanean eta zure opor egun urrezkoak gozatzen hastean manifestari batzuek izorratzea? Eta gainera turkoak!

Turkiak turismoa baliatu izan du aspaldi zurien dirua poltsikoratu eta baita bere aurpegia zuritzeko ere. Turkia baita laikoa eta musulmana, ekialdetar eta mendebaldetar, zaharra eta berria, delicatessen eta kebab.

Nazioarteko komunitatea ala inperialismoa diplomatikoa?

*info7 irratian botea

[audio http://www.info7.com/wp-content/uploads/2013/05/20130514_28794.mp3]

Zuetako baten bat ez bada beldurtzen edo nazkatzen bi hitz horiek batera entzutean, jasan nazala bukaerara arte, ea lortzen dugun.

Euskal Herriko gatazka askatzeko, barne indar bilketa eta nazioarteko komunitatearen presioa aipatzen dira sarri. 3. faktorea borroka da, izan desobedientzia zibilia, izan … baina edozein kasutan borroka, borroka erreala, tamalez, estatuen errepresioa ekarriko duen borroka.

Venezuelako emaitzei begira, behiak trenari lez

info7 irratirako eginiko ekarpena.

Barkatuko didazue erdarakada, baina sentsazio hori daukat.

Hugo Chavez bizi zela, urteak eman genituen gure inguruko jende jatorra Hugo Chavez jatorra, iraultzailea eta herriarena zela konbentzitu nahian. Etxebizitza, lurren partitzea, hezkuntza, osasungintza, jatorrizko herrien aldeko lana, txirotuen aldeko kanpainak, etab. aipatzen genituen eta eskumako prentsa bulegoetatik sorturiko matraka bera beren ahotik botatzen erantzuten zuten batzuek.
Chávez hil zenean, ikusi zen Venezuelan bai, baina munduko herrietan eta Euskal Herrian ere itzal luzea zuela, oso maitatua zela, eta dela.
Lehen garaipena lortzeko denbora gehiegi behar izan dugu, eta agian hil den arte, ez gara konsziente izan. Orain, ordea, bigarren erronkari heldu beharrean gaude, berandu baino lehen.
Konsziente izan behar dugu Euskal Herrian estatu independiente eta gorritxo bat eraiki nahi dugunok Venezuela behar dugula. Munduan herriok ez gabiltzala bakarrik, elkarren beharra dugula, eta inperialismoari aurre eta herrien alde egiten dutenak bidelagun behar ditugula.

Evaristo for president!

*GAUR8rako ekarpena.

(elkarrizketa entzungai hemen)
Inoiz ez da aurkeztuko hauteskundeetan (eskerrak!), baina izugarria izan da SER kateko “Carne Cruda” saioan eginiko elkarrizketak lortu duen oiartzuna. Gainera, elkarrizketa ez da batere ‘ona’ interneterako, ordebete pasa, audioan… pufffa! Badakizue orain dena da ‘mini’ formatoa: bideoak minutuaren azpitik, testuak 1.800 karaktere, audioak…

Bada audio horrek 5.000 inguru ‘atsegin dut’ lortu ditu 3 egunetan eta 600dik gora ‘bertxio’ tweeter-en.

Politikoki zuzenaren diktaduran, asper-asper eginda geundenean, altxatu da Aguraingo rotaflexa! Gauzei bere izenekin esaten, gordin, zorrotz, umoretsu, zakar, argi… non eta SER katean!?!

Errege/erreginak? Ongi etorri gillotinara! España? Españan torturatzen da, bestela zer? atxilotuak bat-batean aitortzen du eta marroia jan? Gaztelania mehatxupean? Hor dauzkazue barra-barra: living, room, facebook eta gaztelania galduko da katalana eta euskaragatik, bai zera! Independentzia? Bai! Galegoa izanda? Ni kolono bat izan naiz Euskal Herrian, baina gero joaten zara begiak irekitzen… Sexismoa? Makina batek esaten dizu ez esan ‘marikonada’ eta gero nor joaten da ontziak garbitzera? 15M? Txurreria! Indarkeria? Beraiek erabiltzen dute eta ba al da besterik? Gobernuak manifestazio bat ikusten duenean barrez lehertzen da. Hugo Chavez? Beraiei izorratzen zien eta niri atsegina egiten zitzaidan! ETA? Orain euskaldunek armadarik ez dutela, ‘a por ellos!’ dabiltza! Euskal Herria? Ebrotik behera Euskal Herriari beti putakeriak egin zaizkio, Euskarak bere erroak dauzka ez dakit zein ‘litiko’-n, esaten da ‘loak hartu’, abizenak dira beitiagoitia… nola izango da hori eta Cadizeko bat denak España? Polizia? Jasanezina egiten zait, instintiboa da, ikusi orduko pentsatzen dut ‘gaizki’! Gero eta beldur gutxiago eta nazka gehiago ematen dit.